Ενορίες των Πηγών - Πηγαί 'Αρτας. Καλως ήλθατε

Αρχική σελίδα » Λίγα Λόγια... » Ενορίες των Πηγών »

Συνοικισμός Πηγές

Ι.Μ. Σέλτσου

Ι.Ν.Γεννήσεως της Θεοτόκου

Ι.Ν Αγ.Νικολάου

Ι.Ν Αγ.Βαρβάρας

Ι.Ν Προφήτη Ηλία

Συνοικισμός Μηλιές(Γρέβια)

Ι.Ν Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Ι.Ν Αγ.Γεωργίου

Συνοικισμός Αγ.Νικολάου

Ι.Ν Αγ.Νικολάου

Συνοικισμός Αηδονιά

Ι.Ν Αγ.Παρασκευής

Συνοικισμός Ιτέας

Ι.Ν Αγ.Γεωργίου

Συνοικισμός Χουτιανά

Ι.Ν Αγ.Γεωργίου

ΝΑΟΙ – ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ – ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

Ο ρόλος του Χριστιανισμού στην περίοδο της Τουρκοκρατίας είναι γνωστός σε όλους. Εάν δεν υπήρχε ο Χριστιανισμός, ίσως σήμερα να μην υπήρχε και ελληνισμός. Καθόλην την περίοδο της τουρκοκρατίας λειτουργούσαν οι εκκλησίες και η προσφορά των ιερέων ήταν ανυπολόγιστη, γιατί πέρα από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, οι περισσότεροι ήταν και οι δάσκαλοι των μικρών μαθητών. Τα Ραδοβίζια εκκλησιαστικώς υπάγονταν στη Μητρόπολη Λαρίσης μέχρι το 1870. Κατόπιν υπήχθησαν στη Μητρόπολη Άρτης. Οι κάτοικοι του Ραδοβιζίου διακρίνονταν για τη μεγάλη τους θρησκευτική πίστη, καθώς και όλοι οι Έλληνες της εποχής εκείνης, γι’ αυτό κι έκτιζαν ναούς (εκκλησίες) παντού. Σ’ όλα τα χωριά του Ραδοβιζίου διατηρούνται παλιές εκκλησίες, αν και σήμερα, μερικές έχουν επισκευασθεί και άλλες έχουν κατεδαφισθεί και στη θέση τους ανηγέρθησαν καινούργιες εκ θεμελίων.

Στο χωρίο μας διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας τρεις παλιές εκκλησίες. Στις Πηγές της Παναγίας μέχρι το 1949, οπότε στον εμφύλιο βομβαρδίστηκε και αργότερα κτίστηκε εκ θεμελίων, στο Στουρνάρι του Αγίου Νικολάου μέχρι το 1974, η οποία κατεδαφίστηκε από τους ίδιου τους ενορίτες για να χτιστεί καινούργια και στη Γρέβια του Αγίου Γεωργίου, η οποία επισκευάστηκε. Στον Άγιο Βασίλειο υπήρχε μια μικρότερη εκκλησία, η οποία επισκευάστηκε και αυτή. Πιο παλιά υπήρχαν κι άλλες πιο μικρές εκκλησίες, στα Χουτιανά, στον Αη-Λιά, στην Αγία Παρασκευή και στη Γρέβια (η Αγία Σοφία), οι οποίες καταστράφηκαν από διάφορες αιτίες. Οι κάτοικοι του χωριού μας ανήγειραν καινούργιες, εκτός από την Αγία-Σοφία, η οποία κατά πάσα πιθανότητα ήταν η αρχαιότερη και οπωσδήποτε ήταν Βυζαντινού ρυθμού, γιατί στα ερείπια της βρίσκαμε άφθονους πλίνθους και κεραμίδια (εκτός από πέτρες), υλικά με τα οποία κτίζονταν οι βυζαντινές εκκλησίες. Τελευταία κτίστηκε στη Γρέβια ο περίλαμπρος ναός της Παναγίας.

Στο χωριό μας, τα χρόνια εκείνα, υπήρχαν δύο Ενορίες. Της Παναγίας στις Πηγές, που περιλάμβανε όλους τους συνοικισμούς από «Κακιά Μελίστρα» και πέρα και δεύτερη ενορία του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Νικολάου μαζί.

Από 27 Οκτωβρίου μέχρι 23 Απριλίου , γιορτή Αγίου Γεωργίου, ο ιερέας λειτουργούσε στη Γρέβια και από 24 Απριλίου μέχρι 26 Οκτωβρίου, γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στο Στουρνάρι, γιατί κατά τους θερινούς μήνες σχεδόν οι περισσότεροι Γρεβιώτες παραθέριζαν στο Στουρνάρι, όπου είχαν οικήματα και κτήματα.

Στα Ραδοβίζια υπήρχαν πάντα εντόπιοι ιερείς, Βέβαια, μπορεί να μη διακρίνονταν για τη μεγάλη τους θεολογική μόρφωση, γιατί τότε δεν υπήρχαν εκκλησιαστικές σχολές, διακρίνονταν όμως για τη μεγάλη και αγνή πίστη. Επιτελούσαν το ιερό τους καθήκον χωρίς μισθό και μόνο οι κάτοικοι του χωριού τους πρόσφεραν λίγα δώρα από τα εισοδήματά τους. Ειδικότερα το χωρίο μας είχε πολλούς ιερείς. Από το συμβόλαιο αγοράς του χωριού μας το 1884 βλέπουμε ότι χωριανοί ιερείς ήσαν: Ο Παπαγεώργιος Οικονόμου, ο Παπακώστας Παπαδημητρίου, ο Παπακώστας Παπαγεωργίου, ο Παπαθανάσης Οικονόμου και ο Παπαγεώργιος Κακάβας.

Στην περίοδο μέχρι το 1970 εξακολούθησαν στο χωριό μας να υπάρχουν δύο ενορίες. Στην πρώτη ενορία, των Πηγών, μέχρι το 1928 ιερουργούσε ο ιερέας παπα-Γιώργος Οικονόμου, ο πατέρας του δάσκαλου Μήτσου Οικονόμου. Τα επόμενα δύο χρόνια, από το 1928-30, λειτουργούσε με απόσπαση ο ιερέας παπα-Δημήτρης Παπακώστας (Γκούζιας) από τα Μηλιανά. Ύστερα στη δεκαετία του 30 μέχρι το 1943 εφημέρευε ο παπα-Σπύρος Ζαφείρης, ο πατέρας του σημερινού Μητροπολίτου Περιστερίου Χρυσοστόμου, ο επονομασθείς «Παπαφλέσσας» της Εθνικής Αντίστασης, γιατί έλαβε μέρος σ’ αυτή ως οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ και πολέμησε ακόμα και στο Γοργοπόταμο, στην ανατίναξη της γέφυρας. Δυστυχώς, στις 13-12-1943, σε μια μάχη με τους Ελασίτες στα Μηλιανά Άρτας, φονεύθηκε, πέφτοντας θύμα του καταραμένου Εμφυλίου. Κατόπιν το 1949 χειροτονήθηκε ιερέας ο παπα-Γεώργιος Οικονόμου, πατέρας του δάσκαλου Χαρίλαου Οικονόμου και του καθηγητή Νικηφόρου Οικονόμου.

Στην άλλη ενορία Γρέβιας-Στουρναρίου, όπου ο ιερέας λειτουργούσε εναλλάξ, όπως γράφω στην αρχή, μετά τον παπα-Γεώργη Κακάβα, λίγο μετά το 1900, ιερέας χειροτονήθηκε ο γιος του παπα-Δημήτρης Κακάβας και υπηρέτησε στην ενορία αυτή πάνω από 40 χρόνια. Έπειτα το 1940-41 ιερέας έγινε ο παπα-Μήτσιος Παπαδημητρίου, ο οποίος εφημέρευε στην ενορία αυτή πάνω από 30 χρόνια, ένας πανύψηλος και καλοκάγαθος άνθρωπος, που όλοι τον θυμόμαστε με σεβασμό και αγάπη.

Μετά το 1950 στη δεύτερη ενορία, δηλ. Γρέβιας και Αγίου Νικολάου ο ιερέας λειτουργούσε εναλλάξ δηλ. μια Κυριακή στη Γρέβια και την άλλη Κυριακή σστο Στουρνάρι.

Στη δεκαετία του 70 όμως ο Άγιος Νικόλαος έγινε ξεχωριστή ενορία κι αργότερα έγινε και η ενορία της Αγίας Παρασκευής στα Κονάτσα μαζί με του Αγίου Γεωργίου στα Τσερκούβιανα.

Στις ενορίες αυτές ιερουργούσαν ιερείς από το χωριό μας και κατά διαστήματα μερικοί ξένοι.

Λεπτομερώς από το 1950 μέχρι σήμερα στο χωριό μας υπηρέτησαν οι κάτωθι ιερείς:

Στον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου και αργότερα Παναγιάς στη Γρέβια:

Επί πολλά έτη ο συγχωριανός μας παπα-Μήτσος Παπαδημητρίου, ο παπα-Δημήτρης Καράμπαλης από τα Κουκούλια και οι συγχωριανοί μας παπα-Αποστόλης Πριόβολος και παπα-Λάμπρος Αντωνάκης, ο οποίος υπηρετεί και σήμερα στην ενορία αυτή.

Στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου στο Στουρνάρι:

Οι ίδιοι, ως άνω ιερείς, που υπηρέτησαν και στη Γρέβια και επιπλέον σήμερα υπηρετεί ο παπα-Νικόλας Γώγος από τα Μηλιανά.

Στον Ι. Ν. Παναγίας στις Πηγές:

Επί σειρά ετών υπηρέτησε ο παπα-Γεώργης Οικονόμου στη συνέχεια ο παπα-Βασίλης Γ. Καρακώστας, προερχόμενος από το Αστροχώρι, όπου υπηρέτησε επί πολλά έτη, ο παπα-Αποστόλης Πριόβολος, άπαντες συγχωριανοί μας και σήμερα υπηρετεί ο παπα-Γιάννης Μπαφατάκης από τη Μεγαλόχαρη.

Στην ενορία Κονατσίων και Τσερκουβιάνων:

Στη νέα αυτή ενορία υπηρέτησαν: ο παπα-Χαράλαμπος Γαλαζούλας από τη Μεσούντα και ο συγχωριανός μας παπα-Γεώργης Φώτος.

Αυτοί λοιπόν οι ιερείς υπηρέτησαν στο χωρίο μας.

Ιερείς συγχωριανοί μας σε ξένες ενορίες. Ιερείς από το χωρίο μας που υπηρέτησαν και υπηρετούν σε μακρινές ενορίες είναι οι εξής: ο παπα-Αντώνης Αντωνάκης και ο γιος του παπα-Λεωνίδας Αντωνάκης, ο παπα-Χρήστος Καλομπάτσος και ο αδελφός του παπα-Παναγιώτης Καλομπάτσος, ο παπα-Γιάννης Αντωνίου, άπαντες στη Θεσσαλία και σε ενορίες του Ν. Άρτας ο παπα-Κώστας Ηλία Οικονόμου στο Φωτεινό και ο παπα-Βασίλης Δημ. Καρακώστας στις Σελλάδες.

Πέραν των ως άνω ιερέων, στο χωριό μας έχουν τις ρίζες τους και δύο Μητροπολίτες: Ο Μητροπολίτης Περιστερίου Χρυσόστομος από μέρος της μητρός του (γιος της Ευαγγελίας Γ. Κοίλια και του παπα-Σπύρου Ζαφείρη) και ο Μητροπολίτης Λαγκαδά Ιωάννης από μέρος του πατρός του (γιος του Χριστόφορου Θωμά Τασιά). Πρόκειται περί αξιολογότατων Ιερωμένων με βαθιές θεολογικές γνώσεις, μεγάλη χριστιανική πίστη, ρητορική δεινότητα στα κηρύγματά τους και υπέροχο κοινωνικό και εθνικό έργο.

Από όλα τα γραφόμενά μου καταδεικνύεται ότι το χωριό μας ανέκαθεν είχε πάρα πολλούς κληρικούς, σταθερούς στην πίστη του Χριστού και στην παράδοση της ορθοδόξου εκκλησίας, οι οποίοι με ταπείνωση και απλότητα εκτελούσαν τα ιερά τους καθήκοντα και σε χαρές και σε λύπες (βαφτίσεις, ευχέλαια, γάμοι, κηδείες κλπ) πρόσφεραν στους χωριανούς με τα Ιερά Μυστήρια τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, συμμετέχοντες και αυτοί στις χαρές και στις λύπες τις δικές μας.

Τους ευχαριστούμε για όλα αυτά και παρακαλούμε όλους τους εν ζωή ευρισκόμενους να προσεύχονται υπέρ υγείας, φωτίσεως και σωτηρίας όλων των συγχωριανών μας.

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΣΕΛΤΣΟΥ

Εκείνο όμως, που έγινε ξακουστό σ’ όλη την Ελλάδα, ήταν το μοναστήρι του Σέλτσου. Κτισμένο το 1698 από δύο καπεταναίους «τον καπετάν Νικόλα» και «τον καπετάν Αποστόλη» σ’ ένα ερημικό μέρος του χωριού μας, έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην απελευθέρωση του τόπου μας, γιατί οι καλόγεροί του βοηθούσαν τα μέγιστα τους καπεταναίους και τους κλέφτες, παρέχοντες σε αυτούς τροφή, στέγη, αλλά και πολεμοφόδια, που είχαν κρυμμένα στις αποθήκες τους.

Στο Σέλτσο όμως συνέβηκε ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός. Το Δεκέμβριο του 1803 κατέφυγαν εκεί οι Σουλιώτες (1148 ψυχές) με αρχηγούς το Νότη και Κίτσο Μπότσαρη κυνηγημένοι απ’ τον Αλή Πασά. Στο Σέλτσο εγκαταστάθηκαν και αντιστάθηκαν τέσσερις ολόκληρους μήνες. Δυστυχώς όμως τον Απρίλη του 1804 υπέκυψαν στην άνιση πάλη, γιατί τους επιτέθηκαν 8.000 Τουρκαλβανοί και θυσιάστηκαν εκατοντάδες ψυχές. Είναι λοιπόν το Σέλτσο τόπος ιερός, τόπος ιστορικός και κακώς η Πολιτεία δεν τον τίμησε, όπως θα έπρεπε να κάνει εδώ και 100 χρόνια, όταν ελευθερώθηκε ο τόπος μας. Ποτέ όμως δεν είναι αργά κι ελπίζουμε κάτι να κάνει έστω και στις μέρες μας.

Το μοναστήρι του Σέλτσου όμως συνέχισε την προσφορά του. Σ’ όλες τις εξεγέρσεις βοηθούσε παντοιοτρόπως τους επαναστατημένους προγόνους μας, ιδίως δε στις επαναστάσεις 1854, 1866 και 1878. Μεγάλη μορφή των αγώνων της περιοχής μας (1866 και 1878) ήταν ο ηγούμενος της Μονής Σέλτσου ο συγχωριανός μας Νεόφυτος Ζήσης, ο οποίος έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων.

Στο μοναστήρι αυτό στις 23 Αυγούστου γίνεται μεγάλη συνάθροιση (πανηγύρι) απ’ όλη την Ήπειρο για να προσκυνήσουμε την Παναγία και για να τιμήσουμε τους ηρωικούς Σουλιώτες.

Γεώργιος Χρ. Γρέβιας

Δάσκαλος

Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου 2024